مولیون و ترنزوم کرتین وال

در سیستم کرتین وال (Curtain Wall)، مولیون و ترنزوم دو جزء کلیدی در ساختار قاب‌بندی هستند که به استحکام و عملکرد سازه‌ای نما کمک می‌کنند. این سیستم که به عنوان یک نمای خودایستا عمل می‌کند، بارهای واردشده از جمله وزن شیشه، فشار باد و نیروی زلزله را به سازه اصلی منتقل می‌کند.

مولیون (Mullion)

مولیون‌ها پروفیل‌های عمودی کرتین وال هستند که نقش اصلی در نگهداری شیشه‌ها و اتصال بخش‌های مختلف نمای شیشه‌ای را ایفا می‌کنند. این اجزا در سیستم‌های مختلف کرتین وال (مانند استیک و یونیتایزد) مورد استفاده قرار می‌گیرند. وظایف اصلی مولیون عبارت‌اند از:

• انتقال بارهای وارده از شیشه‌ها و ترنزوم‌ها به سازه اصلی

• ایجاد استحکام لازم برای جلوگیری از تغییر شکل یا جابه‌جایی نما

• فراهم کردن مسیرهای مناسب برای زهکشی آب و جلوگیری از نفوذ رطوبت

• پشتیبانی از سیستم‌های آب‌بندی و عایق‌بندی در نمای شیشه‌ای

ترنزوم (Transom)

ترنزوم‌ها پروفیل‌های افقی کرتین وال هستند که بین مولیون‌ها قرار می‌گیرند و فضاهای شیشه‌ای را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنند. این پروفیل‌ها به دلایل زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• توزیع یکنواخت بارهای شیشه و انتقال آن به مولیون‌ها

• کمک به طراحی نمای مدرن با ایجاد ترکیب‌های مختلف در قاب‌بندی شیشه‌ها

• تقویت استحکام سیستم کرتین وال و افزایش پایداری آن

• امکان نصب مکانیزم‌های تهویه، نورپردازی و سایر تجهیزات جانبی در نما

نحوه اتصال مولیون و ترنزوم

در سیستم‌های کرتین وال، مولیون‌ها به‌عنوان ساختار اصلی عمل می‌کنند و ترنزوم‌ها با اتصالات مخصوصی (مانند پین‌های اتصال، بست‌های فلزی یا جوشکاری) به آنها متصل می‌شوند. این اتصالات باید به گونه‌ای طراحی شوند که از نظر مکانیکی قوی بوده و از ورود آب و گرد و غبار به داخل سیستم جلوگیری کنند.

نحوه اتصال مولیون و ترنزوم در کرتین وال

در سیستم کرتین وال، مولیون‌ها (پروفیل‌های عمودی) به‌عنوان ساختار اصلی عمل می‌کنند و ترنزوم‌ها (پروفیل‌های افقی) به آن‌ها متصل می‌شوند تا قاب‌بندی شیشه‌ها را کامل کنند. نحوه اتصال این دو بخش بسیار مهم است، زیرا بر استحکام سازه‌ای، عملکرد آب‌بندی و مقاومت در برابر نیروهای خارجی تأثیر می‌گذارد.

---

۱. روش‌های اتصال مولیون و ترنزوم

الف) اتصال با براکت (Bracket Connection)

در این روش، ترنزوم‌ها با استفاده از براکت‌های فلزی (Steel or Aluminum Brackets) به مولیون متصل می‌شوند. این براکت‌ها معمولاً درون پروفیل‌های ترنزوم و مولیون قرار می‌گیرند و با پیچ‌های مخصوص محکم می‌شوند.

🔹 ویژگی‌ها:

• اتصال سریع و ساده

• امکان تنظیم و جابه‌جایی آسان

• استفاده در سیستم‌های استیک (Stick System)

🔹 معایب:

• نیاز به درزگیری مناسب برای جلوگیری از نفوذ آب

• احتمال کاهش استحکام در فشارهای بالا

---

ب) اتصال با پین و اسلات (Pin & Slot Connection)

در این روش، پین‌های فلزی از داخل ترنزوم عبور کرده و درون شکاف‌های (Slot) تعبیه‌شده در مولیون قفل می‌شوند.

🔹 ویژگی‌ها:

• استحکام مکانیکی بالا

• کاهش فشار بر روی اتصالات جوشی یا پیچی

• استفاده در سیستم‌های مدولار و یونیتایزد (Unitized System)

🔹 معایب:

• نیاز به دقت بالا در نصب

• هزینه تولید بالاتر نسبت به روش‌های ساده‌تر

---

ج) اتصال جوشی (Welded Connection)

در این روش، پروفیل‌های ترنزوم به‌صورت مستقیم به مولیون جوش داده می‌شوند. این نوع اتصال معمولاً در سیستم‌های فولادی یا پروژه‌هایی که نیاز به مقاومت بسیار بالا دارند، استفاده می‌شود.

🔹 ویژگی‌ها:

• استحکام بسیار بالا

• مناسب برای پروژه‌های مرتفع و با بار زیاد

🔹 معایب:

• عدم امکان تنظیم یا جابه‌جایی بعد از نصب

• نیاز به اجرای دقیق و تجهیزات جوشکاری تخصصی

---

د) اتصال مکانیکی با پیچ و مهره (Bolted Connection)

در این روش، ترنزوم‌ها با استفاده از پیچ و مهره‌های فولادی ضدزنگ (Stainless Steel Bolts & Nuts) به مولیون‌ها متصل می‌شوند.

🔹 ویژگی‌ها:

• امکان تنظیم و تعمیر آسان

• کاهش هزینه‌های نصب

• عملکرد مناسب در برابر لرزش و زلزله

🔹 معایب:

• نیاز به بررسی و نگهداری مداوم پیچ‌ها

• احتمال کاهش استحکام در درازمدت به دلیل لق شدن پیچ‌ها

---

۲. آب‌بندی و درزگیری در محل اتصال مولیون و ترنزوم

اتصالات بین مولیون و ترنزوم باید کاملاً آب‌بندی شوند تا از نفوذ آب و هوا جلوگیری شود. روش‌های رایج آب‌بندی شامل:

• واشرهای EPDM (لاستیکی مقاوم در برابر آب و هوا)

• نوارهای درزبندی سیلیکونی

• چسب‌های پلی‌یورتان یا سیلیکون تخصصی نما

• سیستم زهکشی داخلی برای تخلیه آب باران

---

۳. انتخاب نوع اتصال بر اساس نوع کرتین وال

🔹 در سیستم کرتین وال استیک (Stick System):

• اتصال با براکت و پیچ و مهره رایج است.

• نصب در محل پروژه انجام می‌شود، بنابراین نیاز به روش‌های تنظیم‌پذیر دارد.

🔹 در سیستم کرتین وال یونیتایزد (Unitized System):

• از اتصالات پین و اسلات یا مکانیکی استفاده می‌شود.

• کل پنل‌ها در کارخانه مونتاژ شده و در محل نصب می‌شوند.

---

 

 

نتیجه‌گیری

استفاده صحیح از مولیون و ترنزوم در کرتین وال باعث افزایش مقاومت سازه‌ای، بهبود عملکرد حرارتی و صوتی، و ایجاد ظاهری زیبا و مدرن در نمای ساختمان می‌شود. طراحی و انتخاب این اجزا باید متناسب با شرایط اقلیمی، بارهای وارده و نیازهای معماری پروژه انجام شود.

انتخاب نوع اتصال بین مولیون و ترنزوم به ارتفاع ساختمان، شرایط جوی، میزان بارگذاری و نوع سیستم کرتین وال بستگی دارد. اتصالات باید علاوه بر استحکام مکانیکی بالا، آب‌بندی مناسب داشته باشند تا از نفوذ رطوبت و کاهش عملکرد نما جلوگیری شود.

انواع مولیون و ترنزوم در کرتین وال

در سیستم‌های کرتین وال، مولیون‌ها و ترنزوم‌ها در مدل‌های مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

---

۱. انواع مولیون (Mullion)

مولیون‌ها بر اساس طراحی و نوع عملکرد به چند دسته تقسیم می‌شوند:

الف) بر اساس نحوه نصب و عملکرد

• مولیون ساده (Fixed Mullion)

به‌عنوان بخشی از ساختار اصلی کرتین وال استفاده می‌شود.

بارهای وارده را به سازه منتقل می‌کند.

در محل خود ثابت است و قابلیت جابه‌جایی ندارد.

• مولیون متحرک (Expansion Mullion)

دارای قابلیت حرکت جزئی برای جذب تغییرات حرارتی و انبساط و انقباض.

برای جلوگیری از ایجاد تنش‌های ناشی از تغییرات دمایی در نما به کار می‌رود.

• مولیون تقویت‌شده (Reinforced Mullion)

دارای پروفیل ضخیم‌تر یا تقویت‌شده با فلزات مستحکم برای پروژه‌هایی با ارتفاع زیاد یا فشار باد بالا.

معمولاً در برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع به کار می‌رود.

---

ب) بر اساس نحوه اتصال

• مولیون پیوسته (Continuous Mullion)

در تمام ارتفاع نما به‌صورت یکپارچه امتداد دارد و ترنزوم‌ها به آن متصل می‌شوند.

بارها را به سمت پایین و به سازه منتقل می‌کند.

در سیستم‌های استیک (Stick System) رایج است.

• مولیون منقطع (Split Mullion)

به‌صورت قطعات جداگانه نصب می‌شود.

معمولاً در سیستم‌های مدولار و یونیتایزد (Unitized) استفاده می‌شود.

---

۲. انواع ترنزوم (Transom)

ترنزوم‌ها نیز بر اساس عملکرد و طراحی در چند نوع دسته‌بندی می‌شوند:

الف) بر اساس نحوه نصب و عملکرد

• ترنزوم ثابت (Fixed Transom)

به‌عنوان بخشی از ساختار کرتین وال استفاده می‌شود و حرکت نمی‌کند.

برای تقسیم‌بندی شیشه‌ها و افزایش استحکام سیستم کاربرد دارد.

• ترنزوم متحرک (Operable Transom)

برخی از مدل‌های ترنزوم به‌صورت بازشو طراحی می‌شوند.

برای تهویه طبیعی فضاهای داخلی کاربرد دارند.

---

ب) بر اساس نحوه اتصال به مولیون‌ها

• ترنزوم پیوسته (Continuous Transom)

مانند مولیون‌های پیوسته، در سراسر عرض نما امتداد دارد.

معمولاً در طراحی‌های خاص و نماهای افقی تأکیدشده استفاده می‌شود.

• ترنزوم منقطع (Split Transom)

در بین مولیون‌ها به‌صورت جداگانه نصب می‌شود.

به‌خصوص در سیستم‌های مدولار و پیش‌ساخته رایج است.

---

۳. انتخاب نوع مولیون و ترنزوم بر اساس سیستم کرتین وال

در سیستم استیک (Stick System):

معمولاً از مولیون پیوسته و ترنزوم منقطع استفاده می‌شود، زیرا مونتاژ در محل پروژه انجام می‌شود.

در سیستم یونیتایزد (Unitized System):

مولیون و ترنزوم منقطع کاربرد دارند، زیرا کل پنل‌ها در کارخانه تولید و به محل نصب منتقل می‌شوند.

---

نتیجه‌گیری

انتخاب نوع مولیون و ترنزوم به عوامل مختلفی مانند طراحی معماری، شرایط جوی، فشار باد، ارتفاع ساختمان و نوع کرتین وال بستگی دارد. ترکیب صحیح این اجزا باعث افزایش استحکام سازه‌ای، بهبود عملکرد آب‌بندی و عایق‌بندی، و ایجاد زیبایی بصری در نمای ساختمان می‌شود.

انواع ضخامت مولیون و ترنزوم در کرتین وال

ضخامت مولیون‌ها و ترنزوم‌ها در سیستم کرتین وال بسته به عوامل مختلفی مانند ارتفاع ساختمان، میزان بار باد، وزن شیشه‌ها، و نوع سیستم نصب تعیین می‌شود. معمولاً ضخامت این پروفیل‌ها بر اساس محاسبات مهندسی و استانداردهای مورد نیاز پروژه مشخص می‌شود.

---

۱. ضخامت مولیون‌ها (Mullion Thickness)

مولیون‌ها معمولاً از آلومینیوم اکسترود شده ساخته می‌شوند و ضخامت آن‌ها می‌تواند در محدوده‌های زیر باشد:

• ۲ میلی‌متر تا ۲.۵ میلی‌متر → برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع یا نماهای کوچک

• ۲.۵ میلی‌متر تا ۳.۵ میلی‌متر → برای ساختمان‌های با ارتفاع متوسط و فشار باد معمولی

• ۳.۵ میلی‌متر تا ۵ میلی‌متر → برای برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع با فشار باد زیاد

• بیش از ۵ میلی‌متر (تقویت‌شده) → برای پروژه‌های خاص با بارگذاری‌های سنگین یا مناطق با شرایط جوی نامساعد

نکته: در ساختمان‌های بلند، مولیون‌ها ممکن است با تقویت داخلی (Reinforced Mullion) ساخته شوند که شامل استفاده از فولاد درون پروفیل آلومینیومی است تا استحکام بیشتری ایجاد شود.

---

۲. ضخامت ترنزوم‌ ها (Transom Thickness)

ترنزوم‌ها معمولاً ضخامت کمتری نسبت به مولیون‌ها دارند، اما بسته به طراحی نما، ضخامت آن‌ها در این بازه‌ها قرار می‌گیرد:

• ۱.۸ میلی‌متر تا ۲.۵ میلی‌متر → برای سیستم‌های سبک و ساختمان‌های کم‌ارتفاع

• ۲.۵ میلی‌متر تا ۳.۵ میلی‌متر → برای ساختمان‌های معمولی با نیاز به مقاومت متوسط

• ۳.۵ میلی‌متر تا ۵ میلی‌متر → برای پروژه‌های خاص و ساختمان‌های بلند

در بعضی از طراحی‌ها، ترنزوم‌ها نیز مانند مولیون‌ها می‌توانند تقویت‌شده (Reinforced Transom) باشند، به‌ویژه در صورت استفاده از شیشه‌های دوجداره سنگین یا شرایط جوی سخت.

---

۳. عوامل تأثیرگذار در انتخاب ضخامت

انتخاب ضخامت مناسب مولیون و ترنزوم بر اساس موارد زیر انجام می‌شود:

• ارتفاع ساختمان → ساختمان‌های مرتفع به پروفیل‌های ضخیم‌تر نیاز دارند.

• فشار باد و شرایط جوی → مناطق با بادهای شدید یا طوفان‌های مکرر نیاز به پروفیل‌های ضخیم‌تر دارند.

• نوع شیشه مورد استفاده → شیشه‌های دوجداره و سه‌جداره سنگین‌تر به پروفیل‌های ضخیم‌تر نیاز دارند.

• نوع سیستم کرتین وال → در سیستم‌های یونیتایزد معمولاً ضخامت کمتر استفاده می‌شود، اما در سیستم‌های استیک، ضخامت بالاتر موردنیاز است.

• نیازهای معماری و طراحی → برخی از نماهای مدرن نیاز به پروفیل‌های باریک‌تر دارند، اما این موضوع نباید باعث کاهش استحکام سازه‌ای شود.

---

نتیجه‌گیری

ضخامت مولیون و ترنزوم در کرتین وال بسته به شرایط پروژه متفاوت است. معمولاً مولیون‌ها ضخیم‌تر از ترنزوم‌ها هستند و در پروژه‌های خاص از پروفیل‌های تقویت‌شده استفاده می‌شود. انتخاب ضخامت مناسب باید بر اساس محاسبات مهندسی و استانداردهای ساخت‌وساز انجام شود تا علاوه بر زیبایی، استحکام و دوام نما نیز تضمین شود.